Etyka i świadomość cyfrowa w zakupach online: jak konsumenci reagują na kwestie prywatności i bezpieczeństwa danych?
Według raportu E-commerce w Polsce 20231 przygotowanego przez Gemius, spośród około 30 milionów internautów w Polsce, aż 79% dokonuje zakupów online. Uczestnicy badania zostali zapytani o czynniki motywujące ich do kupowania przez internet i 16% wspomniało o bezpiecznych formach płatności. Równocześnie 16% ankietowanych, którzy rezygnują z zakupów w sieci wskazuje jako powód obawę o bezpieczeństwo płatności, co jest drugą najczęściej wskazywaną przyczyną. Czy biorąc pod uwagę ten dysonans, da się podsumować postrzeganie konsumentów prywatności i bezpieczeństwa danych w zakupach online?
Niepełna wiedza na temat cyberbezpieczeństwa
Kwestię bezpieczeństwa danych w trakcie zakupów online w ciekawy sposób porusza raport Bezpieczni na e-zakupach 2022 udostępniony przez Santander Consumer Bank2. W badaniu można dostrzec pewne paradoksy. 24% kupujących ocenia poziom swojej wiedzy jako zdecydowanie dobry, 30% jako dobry, zaś 33% udzieliło neutralnej odpowiedzi.
W tej sytuacji dziwić może fakt, że aż 84% zakupowiczów nie słyszało o phishingu, a 77% o skimmingu – prawdopodobnie dwóch najważniejszych zagrożeniach w trakcie e zakupów. Być może część ankietowanych zna te zjawiska, ale nie umie ich nazwać.
Pozytywna informacja polega na tym, że 80% badanych stwierdziło, że zapoznaje się z zagrożeniami obecnymi w internecie, a wiedzę czerpie głównie z artykułów online i stron banków oraz urzędów. Wygląda na to, że media oraz instytucje dysponują potencjałem, by pogłębiać wiedzę Polaków na temat cyberbezpieczeństwa.
Bezpieczeństwo w sieci w praktyce
Autorzy raportu zweryfikowali również, w jaki sposób konsumenci chronią swoje dane. Oto najczęściej pojawiające się odpowiedzi:
- nieotwieranie podejrzanych załączników i linków – 78%,
- korzystanie z programów antywirusowych – 63%,
- uważne podejście do udostępniania informacji w sieci – 58%,
- używanie silnych haseł – 54%,
- niekorzystanie z nieznanych sieci WiFi – 48%.
Fakt, że tak wielu Polaków ufa sklepom internetowym świadczy o bezpiecznych i świadomych zakupach. Z drugiej strony wciąż istnieje spora rezerwa dotycząca wiedzy na temat cyberbezpieczeństwa.